info@foqusadvies.nl
085-0027531
“De afgelopen maanden ben ik druk geweest met oplossingen zoeken voor verschillende zorginstellingen. Een brandje blussen, een lek dichten en een risico-inventarisatie doen op een dijk die op doorbreken staat. En hoewel het oplossen van problemen me een nuttig gevoel geeft, word ik er soms ook moedeloos van. Ik wil de zorg écht verder helpen en natuurlijk is het oplossen van problemen daar een belangrijk onderdeel van. Maar ik signaleer ook dat het kortetermijndenken de zorg parten speelt.
Veel zorginstellingen zijn zelf niet gezond in hun bedrijfsvoering. Te veel ‘snelle happen’ op het gebied van bedrijfsvoering (in de vorm van ‘quick fix’ oplossingen) leidt op de lange termijn tot problemen. Vaak is het motto “snel en goedkoop” maar dat zorgt zelden voor een duurzame oplossing en een lange levensduur. Helaas is het voor organisaties namelijk net als voor mensen: te veel fastfood zorgt ervoor dat we ongezond worden en dichtslibben.
Naar verwachting is 26 procent van de totale Nederlandse bevolking 65-plusser in 2040. Daarvan is ook nog eens een derde boven de 80 (bron: CBS). Er is sprake van ‘dubbele vergrijzing’ (het aantal werkende zorgmedewerkers stroomt uit terwijl de zorgvraag toeneemt) en dat zorgt ervoor dat menig zorgbestuurder met de handen in het haar zit. Daarnaast voeren een gemiddeld verzuim van 8,24 procent zorgbreed (bron: Zorgkrant[1]), de moeite om de roosters dicht te krijgen en de hoge uitstroom van zorgmedewerkers (bron: Volkskrant) de druk op de zorg verder op. Dit leidt mogelijk tot een verdere neerwaartse spiraal. Dit zien we bijvoorbeeld in de ggz, waar de wachttijden steeds meer oplopen (bron: Volkskrant) met crisisopnames als mogelijk gevolg. Een ontwikkeling die we ook in de vvt-sector terugzien.
Vanuit Foqus Advies zie ik zorgbreed dezelfde uitdagingen/problematieken steeds terug. Dit zijn grofweg:
Als gevolg van bovenstaande problemen doen zorginstellingen diverse noodgrepen. Het besef dat problemen structureel aangepakt moeten worden begint steeds meer te komen. Zo wordt er steeds meer en betere aandacht besteed aan het binnenhalen van medewerkers door middel van het opzetten van recruitment. Ook worden roosterproblemen structureler aangepakt en worden er arbeidsmarktprogramma’s opgetuigd. Dat zijn ontwikkelingen die me positief stemmen. Maar ondanks dat maken veel (zo niet de meeste) zorginstellingen in mijn optiek een structurele denkfout: ‘gebrek aan integraliteit’.
“Als we zorgen dat de instroom op orde is, is ons probleem opgelost” denken veel bestuurders en hr-managers in de zorg. Of: “het verzuim moet omlaag en daarvoor moet de werknemerstevredenheid omhoog”. Maar door in te zoomen op één probleem in de keten, blijven er andere zwakke schakels ontstaan. De instroom verhogen (bijvoorbeeld door recruitment goed in te richten) leidt tot versteviging van slechts één zwak punt. Op het moment dat de voordeur openstaat (lees: de instroom is op orde) maar medewerkers net zo snel door de achterdeur verdwijnen, is er nog steeds een probleem. De kunst is dus om de hele ketting onbreekbaar te maken. Maar hoe doe je dat?
De oplossing ligt verscholen in het integraal denken vanuit de hr-keten. Door de volledige medewerkersreis ook echt als een reis door de hele organisatie te zien. Analyseer het proces en bepaal per stap hoe de zwakke schakels kunnen worden aangepakt. Hoe doe je dat?
Wie is eigenaar van welk deelproces? Als het antwoord niet meteen duidelijk is, weet je dat er een probleem is. Er moet een afdeling integraal verantwoordelijk zijn en zich zo voelen. Een voorbeeld: recruitment is eigenaar van het instroomproces tot aan het moment van tekenen.
Analyseer cijfermatig waar knelpunten zitten. Luister naar signalen uit de organisatie, maar onderzoek of ze kloppen. Hoe groot is het probleem écht? Benchmark het bijvoorbeeld met cijfers uit de markt.
Te vaak hoor ik bestuurders of hr-managers in de zorg zeggen: “We nemen recruitment binnen deze organisatie echt heel serieus. We hebben zelfs een recruiter aangenomen, die ons helpt om de instroom te verhogen.” Mijn vraag: “hoe groot is jullie totale organisatie?” Bestuurder: “4.500 fte…”. Een uitbreiding? Daar blijkt geen geld voor.
Dat is alsof je één brandweerman in z’n eentje een bosbrand van 100 hectare laat blussen. Hoe serieus neem je dit probleem dan? En als je probleem echt zo groot is dat 10% van alle inkomsten opgaat aan de inhuur van externe medewerkers omdat je zelf geen mensen kunt vinden, wat maakt dan dat je niet bereid bent om zelf te voorzien in een oplossing?
Ik kan me voorstellen dat dat een vraag is na het lezen van bovenstaande. Gelukkig kan ik daarop volmondig “ja” antwoorden. Maar net als bij gezond leven gaat het niet vanzelf en vraagt het om bewuste keuzes én om discipline. Fit blijven als mens vraagt ook meer dan een dagelijks wandelingetje en wat meer groenten eten: het vraagt om structurele veranderingen op meerdere vlakken.
Zo is het ook voor organisaties. Een ‘quick fix’ van de zorg bestaat helaas niet. Zorgorganisaties die gezond willen zijn, zullen gezonde keuzes moeten maken. Keuzes die wellicht dwingen tot het doen van investeringen: in processen, systemen maar bovenal in de mens. Want die mens, dat is waar we het allemaal voor doen. Dat is immers waar de zorg om draait, toch? Door te investeren in gezonde bedrijfsvoering, krijgen we samen ‘de zorg voor elkaar”
Over Ferdinand Vroon
“Zorgen dat iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft, dat is mijn missie. Dit doe ik vanuit Foqus Advies door de zorgsector te helpen om bedrijfsvoering slimmer in te richten. Wat we doen is recruitment en cliëntenwerving opzetten. En ervoor zorgen dat mensen door goede onboarding de organisatie leren kennen en langdurig verbonden blijven aan de zorg.”
Van gedachten wisselen met Ferdinand over dit onderwerp? Neem gerust contact op met hem: 06 18957320 of per mail: ferdinand@foqus-advies.nl
[1] Bronvermelding
‘Er zijn nog 77 duizend wachtenden voor u: waarom lukt het niet de ggz-wachtrij korter te maken’
Opnieuw hogere kosten externe inhuur voor Utrechtse zorgorganisaties
Ziekteverzuim zorgsector gestegen naar 8,24 procent
Jarenlang zocht commissie-Terpstra een oplossing voor het personeelstekort in de zorg
Hoe kunnen we helpen?
Neem contact op met onze adviseurs!